Πότε πρέπει να αναζητήσω λογοθεραπευτική βοήθεια;  

Παρότι το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης, δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε στο ότι το παιδί μας είναι μικρό και θα μιλήσει αργότερα. Αν υπάρχει υποψία για κάποια διαταραχή στην επικοινωνία και τον λόγο του παιδιού, θα ήταν πολύ χρήσιμο να λάβει μια λογοθεραπευτική αξιολόγηση, για να διαπιστωθούν τυχόν διαταραχές.

Η έγκαιρη παρέμβαση σε καθυστέρηση του λόγου ή διαταραχή, θα βοηθήσει το παιδί να αποφύγει τις δευτερογενείς συνέπειες, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, μειωμένη κοινωνική δραστηριότητα, φόβο για επικοινωνία και έκφραση και σε μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά, μαθησιακές δυσκολίες, που σχετίζονται με την εξέλιξη του λόγου τους. 

Αναζητήστε βοήθεια, αν στην ηλικία των…  

18 μηνών 

• Παρατηρήστε αν το μωρό σας αντιδρά στους ήχους. Αν όχι ελέγξτε την ακοή του
• Αναζητήστε βοήθεια αν το μωρό σας, στην προσπάθειά του να επικοινωνήσει, δεν κάνει βλεμματική επαφή.
• Αν το παιδί σας σταματήσει να μιλάει ή αν η ομιλία του παραμένει στάσιμη ή παρουσιάζει ενδείξεις ότι χειροτερεύει 
• Λέει μόνο φωνήεντα και καθόλου σύμφωνα.
• Χρησιμοποιεί 2-3 λέξεις δυσκατάληπτες ή λέει 2-3 λέξεις αλλά δεν τις χρησιμοποιεί πάντα για να δηλώσει το ίδιο πράγμα, π.χ. βλέποντας τη μαμά λέει "μαμά", αλλά το λέει κι όταν βλέπει τον μπαμπά τον αδελφό κ.λ.π.   

2 χρόνων 

•  Όταν το λεξιλόγιο του αποτελείται από λίγες λέξεις (8 – 10 λέξεις)
• Αν δεν συνδυάζει 2 λέξεις για να σχηματίσει σύντομες φράσεις και προτάσεις
• Η ομιλία του παραμένει δυσκατάληπτη
• Χρησιμοποιεί μόνο λίγα ρήματα ή/και καθόλου άρθρα ή επίθετα
• Δεν χρησιμοποιεί πληθυντικό
• Δεν εκτελεί απλές εντολές
• Δεν κατανοεί άρνηση, ερώτηση

3 χρόνων

•  Όταν η ομιλία του εξακολουθεί να είναι δυσκατάληπτη, το λεξιλόγιο του περιορισμένο σε ουσιαστικά και λίγα ή καθόλου ρήματα, δεν χρησιμοποιεί άρθρα, επίθετα, επιρρήματα, προθέσεις, δεν έχει την έννοια του πληθυντικού και δεν σχηματίζει απλές προτάσεις π.χ. "η Άννα πίνει γάλα".
•  Δυσκολεύεται να αρχίσει μια πρόταση ή αν επαναλαμβάνει συλλαβές ή λέξεις
• Χρησιμοποιεί μικρές και όχι σωστά οργανωμένες προτάσεις
• Δεν μπορεί να διηγηθεί απλά και πρόσφατα γεγονότα δεν σχηματίζει προτάσεις    

4 χρόνων

• Όταν οι προτάσεις του είναι μικρές και όχι σωστά οργανωμένες, π.χ. λέει «όχι φάω», αντί να λέει «δεν θέλω να φάω», ή λέει «θέλω να πάω τι κούνιες», αντί να λέει «θέλω να πάω στις κούνιες» 
• Η ομιλία του δεν είναι πάντα κατανοητή π.χ. αφαιρεί συλλαβές από πολυσύλλαβες λέξεις, δεν λέει απλά συμπλέγματα συμφώνων όπως "κλαίω", "πλένω".
•  Δεν μπορεί να διηγηθεί απλά και πρόσφατα γεγονότα.
• Δυσκολεύεται να προφέρει όλα τα σύμφωνα
• Κάνει συντακτικά λάθη, µπερδεύει γνωστές και εύκολες λέξεις (π.χ. «λάλα», αντί για «.γάλα») 

5 χρόνων

•  Όταν το λεξιλόγιο του είναι περιορισμένο, και οι προτάσεις του μικρές και φτωχές σε περιεχόμενο. Σ' αυτή την ηλικία το παιδί πρέπει να χρησιμοποιεί προτάσεις με 10-11 λέξεις. 
•  Όταν δεν μπορεί άνετα να διηγηθεί ένα γεγονός και στην ομιλία του κάνει πολλά σφάλματα. Σ' αυτή την ηλικία υπάρχει ανοχή μόνο για τους φθόγγους "σ", "δ", "θ" και "ρ" τους οποίους μπορεί ακόμα να μην προφέρει σωστά. 

 Όποια ηλικία και αν έχει το παιδί, καλό είναι να συμβουλευτείτε έναν ειδικό αν:

• Η φωνή του παιδιού είναι μονότονη, πολύ δυνατή ή πολύ σιγανή και αν η χροιά της δεν είναι ανάλογη με την ηλικία.
• Αν το παιδί μιλάει με τη μύτη.
• Αν δυσκολεύεται να αρχίσει μια φράση ή επαναλαμβάνει συλλαβές ή λέξεις. 
• Αν ξαφνικά και απότομα σταματήσει να μιλάει ή η ομιλία και ο λόγος του αντί να βελτιώνονται, χειροτερεύουν.
• Αν το παιδί, έχοντας μια αντικειμενικά μικρή δυσκολία ενοχλείται πολύ και το συζητά επίμονα με τους γονείς του.
• Δεν κατανοεί πάντα αυτό που του λέτε, δεν αντιδρά κατάλληλα στις οδηγίες που του δίνετε ή δεν ανταποκρίνεται στις προσπάθειες που κάνετε να επικοινωνήσετε μαζί του.
• Μιλά «μωρουδίστικα» και η ομιλία του δεν έχει «καθαρίσει». Πρόσωπα που δεν το βλέπουν συχνά δεν το καταλαβαίνουν. 
• Η άρθρωσή του δεν έχει ακρίβεια και ορισμένες φορές ακούγεται σαν να «μασάει» τις λέξεις.
• Δεν έχει λεξιλόγιο το ίδιο πλούσιο με άλλα παιδιά της ηλικίας του.
• Δε δείχνει σημεία επικοινωνίας με το περιβάλλον. Δεν αντιδρά σε ήχους.
• Κάνει στερεοτυπικές, μονότονες και επαναλαμβανόμενες κινήσεις του σώματος, των άκρων ή του κεφαλιού.
• Δεν εδραιώνει βλεμματική επαφή με πρόσωπα ή αντικείμενα.
• Το παιχνίδι του είναι μηχανικό και δεν έχει συμβολισμό.
• Ασχολείται με ιδιόρρυθμο τρόπο με τα αντικείμενα και τα παιχνίδια του και έχει εμμονές.
• Η ομιλία του αρκετές φορές είναι άσχετη με τη συζήτηση ή με τις ερωτήσεις που του κάνετε. 
• Δυσκολεύεται να ξεκινήσει να μιλά, κολλάει στον πρώτο ήχο της λέξης ή επαναλαμβάνει πολλές φορές την πρώτη συλλαβή. 
• Ένα παιδί του δηµοτικού που δεν λέει το «ρ» και το «σ»
• Ένα παιδί µε υπερκινητικό σύνδροµο
• Ένα παιδί µε κάποιο σύνδροµο (π.χ. αυτισµό)
• Επαναλαμβάνει μικρές λέξεις όπως το "και" ή τα άρθρα των λέξεων.
• Δυσκολεύεται να μάθει πράγματα καθημερινής ρουτίνας ακόμα και μετά από πολλές προσπάθειες.
• Δεν διατηρεί αυτή τη γνώση και το ίδιο πράγμα δεν μπορεί να το ξανακάνει την επόμενη μέρα. 
• Έχει δυσκολίες στο γραπτό λόγο δηλαδή στη ανάγνωση και τη γραφή